Zgodnie z zapowiedzią wracamy do artykułu Marcina Popkiewicza, który będzie gościem XIV EkoWyzwań. Przypomnijmy, że to autor bestsellerów Świat na rozdrożu i Rewolucja energetyczna. Ale po co?. Redaktor portali ziemianarozdrozu.pl
i naukaoklimacie.pl a do tego doskonały mówca.
Artykuł, który cytujemy we fragmentach to: Rewolucja energetyczna z perspektywy samorządu. Jak to zrobić skutecznie?
W drugiej części koncentrujemy się na tym, co konieczne i trudne zarazem. Chodzi o transformację energetyczną. Potrzeba w niej szerokiego spojrzenia na wszystko, co energię pochłania i oczywiście nie może być to tylko energia elektryczna. Tak to ujmuje Marcin Popkiewicz:
...
Myśląc o zużyciu energii, trzeba pamiętać, że jest nią nie tylko prąd, ale też w szczególności ciepło (do ogrzewania budynków i w przemyśle) oraz zasilanie transportu (obecnie ropą i gazem ziemnym). Odejście od spalania ropy, węgla i gazu ziemnego będzie zachodzić tak w sektorze elektroenergetycznym, jak i w innych sektorach gospodarki, np. w transporcie, budynkach, przemyśle i rolnictwie.
Naturalnym kierunkiem transformacji energetycznej jest powszechna elektryfikacja. Po pierwsze dlatego, że jest to rozwiązanie efektywne: w transporcie silnik elektryczny ma sprawność 3–4 razy wyższą od spalinowego, pompy ciepła pozwalają z 1 kWh prądu dostarczyć do domu 3–4 kWh ciepła. Po drugie dlatego, że bezemisyjne źródła energii o największym potencjale – słońce, wiatr i atom – wytwarzają prąd.
Kolejnym trendem będzie integracja sektorów. W dotychczasowym systemie zużycie energii w różnych sektorach było od siebie w dużym stopniu niezależne: do kotła elektrowni podawano węgiel lub gaz ziemny, podobnie jak do pieca domowego czy ciepłowni, do baku pojazdu zaś – ropę lub gaz. W nowym systemie wszystko będzie ze sobą zintegrowane za pomocą wspólnej sieci elektroenergetycznej, zarówno budynki ogrzewane pompami ciepła, jak i przemysł i auta elektryczne. Zestawienie schematów dotychczasowego oraz nowego systemu energetycznego pokazuje Rys. 3.
Rys. 3. System energetyczny obecnie: linearny i jednokierunkowy, z dużymi stratami energii. System energetyczny jutro: zintegrowany i wielokierunkowy – energia przepływa pomiędzy użytkownikami i producentami, redukując straty oraz obniżając koszty
Źródła energii o największym potencjale – wiatr i słońce z jednej strony, a elektrownie jądrowe z drugiej – charakteryzują się słabo sterowalnymi (ze względów zarówno technologicznych, jak i ekonomicznych) profilami pracy, niepasującymi bezpośrednio do zapotrzebowania lub – mówiąc inaczej – do obecnego systemu działającego wg zasady: popyt = podaż w każdej sekundzie. Nadwyżki energii mogą i powinny być magazynowane do późniejszego wykorzystania lub do wykorzystania na żądanie w czasie, kiedy produkcji nie ma (w szczególności nocą lub w bezwietrzne dni). Znacząco wzrośnie więc rola zarządzania energią i jej magazynowania. W zależności od rodzaju energii, wymaganego czasu jej przechowywania oraz charakterystyki zapotrzebowania, stosowane będą różne technologie jej magazynowania. Krótkoterminowe magazynowanie prądu będzie odbywać się głównie z pomocą różnego rodzaju baterii, zaś długoterminowe – z wykorzystaniem nośników chemicznych (technologie Power2Gas, w szczególności wodór z elektrolizy) czy technologii takich jak np. magazyny energii na skroplone powietrze. Z kolei ciepło (i chłód) będą magazynowane w różnego rodzajach urządzeniach, od prostych zasobników wodnych, przez ciekłe sole, po zaawansowane instalacje wykorzystujące przemiany fazowe. Biometan (wraz z zielonym wodorem i innymi nośnikami chemicznymi) będzie pełnił w sieci rolę regulacyjną, stanowiąc dyspozycyjne źródło energii.
W transformacji energetycznej nie chodzi tylko o masową budowę bezemisyjnych źródeł energii, lecz o zapewnienie usług energetycznych na wysokim poziomie. Obrazowo mówiąc: gdy umawiasz się ze znajomym, że przyjedziesz do niego na piwo, nie myślisz zwykle, ile energii zużył pojazd, którym jedziesz, ile gigadżuli poszło na ogrzewanie mieszkania oraz ile kilowatogodzin zużyła lodówka. Chcesz się tam po prostu wygodnie dostać, mieć komfort termiczny i dobrze słodzone piwo. Nie potrzebujemy dżuli energii. Potrzebujemy usług energetycznych.